โนรา พ.ศ.๒๔๔๖ (ไม่ปรากฏสถานที่) ตรงกับรัชสมัย รัชกาลที่ ๕

     โนราเมื่อ พ.ศ. ๒๔๔๖ ภาพดังกล่าวแสดงท่ารำบนเสื่อคล้ากลางลานดิน มีนักดนตรีเป่าปี่ ๒ เลา จำนวน ๒ คน กลองและทับอยู่บริเวณลานหญ้าซ้ายมือของนักแสดง นักแสดงซึ่งเป็นโนราใหญ่ยืนลงฉาก แต่ยังไม่ลงเหลี่ยมเต็มที่ มือรำท่าผาลา นางรำไว้จุกอีก ๒ คนยืนท่าเดียวกัน แต่ยืนคร่อมเข่านายโรงคนละข้าง มือรำในท่าจีบคว่ำทั้งสองคน บริเวณด้านหลังขวาของโนราใหญ่ จะมีนายพรานนั่งยอง ๆ โผล่หน้ามา
     ลักษณะการแต่งกาย นายโรงแต่งกายด้วยชุดโนราสมบูรณ์แบบ และแปลกตาอีกยุคหนึ่ง เพราะศีรษะประดับด้วยเทริดทรงสูงมาก และยอดเทริดมีเกี้ยวลดหลั่นลายประณีต จำนวน ๗ ชั้น เครื่องประดับลำตัว ประกอบไปด้วย อินธนูสองข้างประดับและผูกมัดบริเวณไหล่ ในขณะเดียวกันมีลูกปัดร้อยเป็นเส้นสร้อยสังวาลย์คล้องไหล่และทาบบริเวณอก คล้ายกับเป็นตาข่ายเชื่อมกัน ๔ เส้น ปลายของสังวาลย์ที่บริเวณสะเอวด้านหน้าและด้านข้างมีทับทรวง ปีกนางแอ่นขนาดใหญ่ประดับอยู่ คลุมสนับเพลายาวถึงข้อเท้า ส่วนปลายแขนจะมีกำไลและนิ้วมือจะสวมเล็บยาว
     ผู้รำซึ่งเป็นนางรำทั้งสองคนแอ่นลำตัวออกไปด้านหลัง มือซ้ายและมือขวาของนายโรงวางบริเวณเหนืออก เกือบถึงไหล่ทั้งสองคน นางรำสวมสังวาลย์และทับทรวงมีลูกปัดร้อยเป็นเส้นขนาดเล็ก พร้อมกับคาดหางหรือลูกปัดโนรา ผ้านุ่งสนับเพลา ผ้าห้อยมีขนาดใหญ่และหนาเช่นเดียวกัน

      ภาพดังกล่าวนี้เห็นเอกลักษณ์ และการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในการแสดงโนราอาจจะเกิดความคิดอิสระของนายโรงเองหรืออาจเกิดจากบทบาทและอิทธิพลของวัฒนธรรมหลวงเข้ามาแล้วโนรามาปรับใช้หรืออาจเป็นนิยมแบบวัฒนธรรมหลวงที่เห็นว่าดีงาม แล้วนำมาใช้ทั้งดนตรีปี่ลองเลาหรืออินธนูบนบ่าแต่ต่อมาไม่นิยมหรือตัวนักแสดงและดนตรียุ่งยากจึงลดทอนหายไปและปรับมาใช้ที่เหมาะสมกว่า 

     
ภาพจาก : Siam, Thailand & Bangkok old Photo Thread http://teakdoor.com